سوله UBM نوعی سازه فولادی قوسی و خودایستا است که با استفاده از دستگاه مخصوص در محل پروژه ساخته میشود و نیازی به ستون یا اتصالات پیچیده ندارد. این فناوری با فرمدهی ورقهای گالوانیزه، سازهای مقاوم در برابر باد، برف و زلزله ایجاد میکند و بهدلیل سرعت بالا و صرفهجویی در هزینه، در پروژههای صنعتی و کشاورزی کاربرد گستردهای دارد. در واقع، UBM پاسخی مهندسی برای ساخت سریع، سبک و بادوام سولههایی است که فضای مفید بیشتری فراهم میکنند و نگهداری سادهتری دارند.
سوله UBM چیست و چه تفاوتی با سولههای معمول دارد؟
سوله قوسی UBM یا Ultimate Building Machine نوعی سازهی فولادی قوسی و خودایستاست که با دستگاهی مخصوص در محل پروژه ساخته میشود. در این روش، ورقهای فولادی گالوانیزه وارد ماشین UBM شده و همانجا به شکل قوسی فرم داده میشوند؛ سپس پانلها بهصورت درزدار و بدون نیاز به ستون، جوش یا پیچ به یکدیگر متصل میگردند.
این فناوری نخستین بار توسط شرکت MIC Industries معرفی شد و بهدلیل سرعت بالا، مقاومت زیاد و صرفهجویی اقتصادی، در پروژههای صنعتی، انبارداری و کشاورزی بهکار گرفته میشود. . سوله یو بی ام برخلاف سولههای تیرورقی یا خرپایی، نیازی به اسکلت داخلی ندارد و همین موضوع آن را به گزینهای ایدهآل برای فضاهای بزرگ و بدون ستون تبدیل کرده است.
| ویژگیها | UBM | سوله تیرورقی |
| روش ساخت | تولید و نصب مستقیم در محل با ماشین UBM | ساخت در کارخانه و مونتاژ در محل |
| ستون میانی | ندارد (خودایستا) | دارد |
| اتصالات | درز قوسی بدون پیچ و جوش | پیچ و جوش سنتی |
| سرعت اجرا | بسیار بالا | متوسط |
| هزینه ساخت | کمتر (بهدلیل حذف سازه میانی) | بیشتر |
| کاربرد اصلی | انبار، کارخانه، سالن دامداری، پروژه صنعتی | سولههای سنگین و مرتفع |
اجزای اصلی و فناوری ساخت سوله UBM
فناوری ساخت UBM سوله بهگونهای طراحی شده که کل سازه در همان محل اجرا ساخته میشود، بدون نیاز به حمل قطعات سنگین یا مونتاژ پیچیده. این موضوع باعث میشود اجرای سولههای صنعتی، انبار یا سالن دامداری در مدت کوتاه و با نیروی انسانی محدود انجام گیرد. اجزای اصلی این سازه را در ادامه مشاهده میکنید:
- ورق گالوانیزه فرمدار: عنصر اصلی سازه که با خم و قفلشدن متوالی، بدنهی قوسی و مقاوم سوله را تشکیل میدهد.
- دستگاه UBM: سیستم رولفرمینگ قابلحمل که عملیات برش، فرمدهی و درزگیری را در محل انجام میدهد.
- درز قفلشونده (Seam Lock): محل اتصال دقیق پانلها که بدون نیاز به پیچ یا جوش، سازه را یکپارچه میسازد.
- فونداسیون سوله: بهدلیل حذف ستون، فقط پایههای جانبی برای تثبیت قوسها اجرا میشود.

مراحل طراحی، ساخت و اجرای سوله قوسی UBM
فرآیند اجرای سوله قوسی UBM برخلاف سولههای سنتی، ساده و سریع اما بسیار دقیق است. این مراحل معمولاً در چند گام اصلی انجام میشود:
- طراحی و نقشهکشی: مهندسان سازه ابتدا دهانه، ارتفاع و شعاع قوس را بر اساس نیاز پروژه و شرایط اقلیمی مشخص میکنند.
- آمادهسازی بستر اجرا: فونداسیون سبک و پایههای جانبی برای استقرار قوسها اجرا میشود.
- نصب ماشین UBM در محل: دستگاه رولفرمینگ در محل پروژه مستقر شده و ورقهای گالوانیزه را به شکل پانلهای قوسی تولید میکند.
- مونتاژ و اتصال پانلها: پانلها بهصورت پیوسته در کنار هم قرار گرفته و از طریق درز قفلشونده به هم متصل میشوند.
- آببندی و تکمیل نهایی: پس از نصب سقف، درزها و اتصالات برای جلوگیری از نفوذ رطوبت آببندی میشوند.
در سایت dvidshub میخوانیم:
” UBM یک ماشین متحرک و همهکاره است که قادر به تولید سازههای فولادی بادوام در عرض چند روز به جای هفتهها یا ماهها است. این دستگاه قادر است ورقهای نازک فولادی را برای ساخت و ساز در عرض چند دقیقه شکل دهد، برش دهد و خم کند.”
The UBM is an all-terrain, mobile machine capable of producing durable steel structures in days rather than weeks or months. The machine is able to shape, cut and curve thin sheets of steel for construction in minutes.
مزایا و معایب سوله UBM
سیستم UBM بهدلیل ساخت سریع، حذف ستونهای داخلی و مقاومت بالا در برابر نیروهای محیطی، یکی از محبوبترین روشهای ساخت سوله در پروژههای صنعتی محسوب میشود. با این حال، مانند هر فناوری دیگری، مزایا و محدودیتهای خاص خود را دارد:
| ویژگیها | مزایا | معایب |
| سرعت اجرا | ساخت کامل در محل و در مدت کوتاه (چند روز برای صدها مترمربع) | نیاز به ماشین UBM و اپراتور متخصص |
| هزینه ساخت | کاهش تا ۳۰٪ نسبت به سولههای تیرورقی بهدلیل حذف ستون و اتصالات | هزینه اولیه بالای خرید یا اجاره دستگاه |
| مقاومت سازه | فرم قوسی باعث توزیع یکنواخت بار باد و برف میشود | محدودیت در ارتفاع و دهانه بسیار بزرگ |
| نصب و حملونقل | بدون نیاز به حمل سازه سنگین؛ تولید در محل پروژه | نیاز به دسترسی مناسب برای استقرار دستگاه |
| نگهداری و دوام | ساخت با ورقهای گالوانیزه مقاوم در برابر زنگزدگی | تعمیر یا تعویض بخشهای آسیبدیده دشوارتر است |
البته باید در نظر داشت که هزینه ساخت سوله با توجه به نوع دستگاه، ضخامت ورق و محل پروژه متفاوت است.
کاربردهای سوله UBM در ایران و جهان
سازهی UBM بهدلیل ویژگیهای منحصربهفردش مانند سرعت ساخت، حذف ستون میانی و مقاومت بالا، در پروژههای متنوع صنعتی، نظامی، انبارداری و کشاورزی به کار میرود. در زیر به مهمترین کاربردها اشاره میکنم:
- انبار صنعتی و مراکز لجستیک: فضاهای بزرگ بدون مانع داخلی نیاز دارند؛ UBM امکان ساخت دهانههای باز و بدون ستون را فراهم میکند.
- سالنهای تولیدی و کارخانهها: در کارخانههایی که تغییر چیدمان ماشینآلات ممکن است، نبود ستون داخلی یک مزیت محسوب میشود.
- دامداری و مرغداری: سازههای قوسی UBM فضای مناسب برای تهویه و گردش هوا دارند و پوشش یکنواختی ارائه میدهند.
- کاربرد نظامی و پروژههای اضطراری: به دلیل قابلیت نصب سریع، نسبت به سازههای موقت معمولی برتری دارد.
- بهعنوان مثال، در احداث سولههای ورزشی یا سالنهای دامداری، نبود ستون میانی یک مزیت بزرگ محسوب میشود. همچنین در ساخت سوله صنعتی نیز می تواند یک مزیت باشد.
ماشین UBM و مدلهای پرکاربرد در ساخت سوله
قلب فناوری سوله یو بی ام، دستگاهی است به نام Ultimate Building Machine که همه مراحل شکلدهی، برش و اتصال ورقهای فولادی را بهصورت خودکار انجام میدهد. این دستگاه قابلحمل بوده و مستقیماً در محل پروژه نصب میشود تا سازه بدون نیاز به حمل قطعات سنگین تولید گردد.
مدلهای مختلفی از این ماشین توسط شرکت MIC Industries عرضه شده است که پرکاربردترین آنها شامل UBM 240، UBM 550 و UBM 600 هستند. تفاوت اصلی مدلها در عرض ورق تولیدی، ضخامت قابل پردازش و سرعت خروجی دستگاه است. مدلهای سنگینتر مانند UBM 550 و ۶۰۰ معمولاً برای پروژههای صنعتی بزرگ، و مدل ۲۴۰ برای سولههای کوچکتر و سبکتر استفاده میشوند.
قیمت سوله UBM و عوامل مؤثر بر هزینه نهایی
هزینه ساخت سوله UBM بسته به نوع پروژه، محل اجرا و متریال مصرفی متغیر است. برخلاف سولههای تیرورقی که قیمت آنها بیشتر به وزن سازه و مصالح وابسته است، در UBM هزینهها بیشتر به ابعاد دهانه، ضخامت ورق و نوع ماشین UBM مربوط میشود. مهمترین عوامل تأثیرگذار بر قیمت سوله UBM عبارتاند از:
- متراژ و ابعاد سازه: هرچه دهانه و ارتفاع قوس بیشتر باشد، مصرف ورق و زمان تولید افزایش مییابد.
- ضخامت و نوع ورق گالوانیزه: معمولاً بین ۰٫۸ تا ۱٫۲ میلیمتر استفاده میشود؛ ورق ضخیمتر قیمت نهایی را بالا میبرد.
- محل اجرا و دسترسی: انتقال دستگاه و نیروی اجرایی به مناطق دورافتاده میتواند بخشی از هزینه را افزایش دهد.
- مدل دستگاه UBM: مدلهای پیشرفتهتر مانند UBM 550 با دقت بالاتر و سرعت بیشتر، هزینهی اجاره یا استفادهی بالاتری دارند.
- پوشش نهایی و عایقبندی: در پروژههایی که نیاز به کنترل دما یا رطوبت وجود دارد، هزینه اجرای لایههای عایق اضافه میشود.
بهطور کلی، قیمت ساخت سوله UBM در مقایسه با سولههای تیرورقی حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد کمتر است، زیرا ستون، تیر و اتصالات سنگین حذف شدهاند. از سوی دیگر، سرعت اجرای بالا و کاهش هزینه نیروی انسانی باعث میشود در پروژههای بزرگ، صرفهجویی قابلتوجهی حاصل شود. در پروژههایی که هدف، ساخت سوله ارزان و سریع است، این فناوری گزینهای مقرونبهصرفه محسوب میشود.
جمعبندی
سوله یو بی ام ترکیبی از سرعت، دقت و صرفهجویی در ساخت است؛ سیستمی که نیاز صنعت امروز به سازههای مقاوم و بدون ستون را پاسخ میدهد. این فناوری برای پروژههایی که زمان، هزینه و دوام اهمیت بالایی دارند، مانند انبارها، کارخانهها و سالنهای کشاورزی گزینهای ایدهآل است. با این حال، پیش از انتخاب، باید محدودیت ارتفاع و نیاز به دستگاه تخصصی را نیز در نظر گرفت.
سوالات متداول در مورد سوله UBM
حداکثر دهانه قابل اجرا در سوله UBM چقدر است؟
دهانه سولههای UBM معمولاً تا حدود ۴۰ تا ۵۰ متر قابل اجراست، اما بسته به مدل دستگاه (مانند UBM 550 یا ۶۰۰)، ضخامت ورق و طراحی فونداسیون، میتواند تغییر کند. برای دهانههای بسیار وسیعتر، مهندسان سازه معمولاً از سیستمهای ترکیبی یا تقویتکنندههای جانبی استفاده میکنند تا پایداری سازه در برابر نیروهای جانبی تضمین شود.
آیا سوله UBM در برابر زلزله مقاوم است؟
بله، فرم قوسی و پیوسته سوله UBM باعث توزیع یکنواخت نیروهای زلزله در سطح سازه میشود. این ویژگی موجب میگردد تمرکز تنش در نقاط خاص کاهش یافته و سازه عملکردی ایمنتر داشته باشد. علاوه بر آن، وزن پایینتر نسبت به سولههای تیرورقی، نیروی جانبی مؤثر زلزله را نیز کاهش میدهد که از نظر مهندسی بسیار مطلوب است.
برای اجرای UBM به چه تجهیزاتی نیاز است؟
اصلیترین تجهیز، دستگاه UBM است که ورقهای فولادی را در محل پروژه فرمدهی میکند. علاوه بر آن، نیاز به جرثقیل سبک برای جابهجایی پانلها، دستگاه آببندی درزها، ابزار برش و یک تیم متخصص برای راهاندازی و کنترل ماشین وجود دارد. زمین مناسب برای استقرار دستگاه و فضای کافی برای خروج پانلها نیز از الزامات اجرایی است.
قیمت سوله UBM چطور محاسبه میشود؟
قیمت نهایی سوله UBM به عواملی مانند متراژ کل، ضخامت ورق گالوانیزه، مدل دستگاه، محل اجرا و نوع پوشش نهایی بستگی دارد. به طور میانگین، هزینه ساخت هر مترمربع از این نوع سوله نسبت به سوله تیرورقی حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد کمتر است. در پروژههای بزرگ که سرعت ساخت اهمیت دارد، صرفهجویی در زمان نیز به کاهش هزینههای کلی منجر میشود.
آیا امکان اجرای عایق حرارتی در سوله UBM وجود دارد؟
بله، بسته به نوع کاربری سوله، میتوان از عایقهای حرارتی مانند پشمشیشه، پلییورتان یا عایقهای نوین چندلایه استفاده کرد. این عایقها به افزایش بهرهوری انرژی و کنترل دما در داخل سوله کمک میکنند. در مناطق گرم یا سرد، اجرای عایق نقش زیادی در کاهش هزینههای انرژی و افزایش دوام سازه دارد.
آیا میتوان بعد از ساخت، دهانه سوله UBM را تغییر داد؟
خیر، ساختار قوسی و یکپارچه سوله UBM پس از اجرا امکان تغییر دهانه یا افزایش عرض را ندارد. در صورت نیاز به توسعه فضا، معمولاً سوله جدیدی در امتداد قبلی ساخته میشود. این ویژگی به دلیل ماهیت خودایستای سازه است که تغییر در هندسه اصلی میتواند تعادل کل سیستم را برهم بزند.
طول عمر متوسط سوله UBM چقدر است؟
در صورت نگهداری و رنگآمیزی منظم، سوله UBM میتواند بیش از ۳۰ سال عمر مفید داشته باشد. استفاده از ورقهای گالوانیزه با کیفیت بالا و رعایت اصول آببندی از عوامل مهمی هستند که دوام سازه را در برابر زنگزدگی و شرایط محیطی تضمین میکنند.
آیا امکان ساخت سوله UBM در مناطق مرطوب وجود دارد؟
بله، در مناطق ساحلی و مرطوب نیز میتوان از سولههای UBM استفاده کرد، به شرطی که از ورقهای گالوانیزه گرم یا دارای پوشش ضدخوردگی استفاده شود. اجرای دقیق آببندی در درزها نیز برای جلوگیری از نفوذ رطوبت ضروری است. در چنین شرایطی معمولاً پوشش نهایی با رنگهای اپوکسی ضدزنگ انجام میشود.
آیا میتوان سوله UBM را جابهجا کرد؟
خیر، سوله UBM بهصورت دائم در محل اجرا میشود و به دلیل اتصال یکپارچه پانلها قابل انتقال نیست. البته در صورت نیاز به ساخت در مکان دیگر، میتوان همان دستگاه را به محل جدید منتقل کرد و سوله جدیدی با ابعاد مشابه ایجاد نمود. این ویژگی یکی از تفاوتهای اصلی آن با سازههای پیشساخته موقت است.




اولین نفر باشید که نظرتان را ثبت می کنید